Of ik ff een blog over het mensbeeld van Vivere kan schrijven?
“Jaaaaaa natuurlijk!” dacht ik enthousiast, toen deze vraag over de schutting werd gegooid. Nou ik heb het geweten. Ik bedoel maar, Rutger Bregman schreef er een bestseller over van vijfhonderdachtentwintig pagina’s. Hij schrijft dat ‘de meeste mensen deugen’, wat in feite over het mensbeeld van Vivere en over het vertrouwen in de mens gaat. Mmmmmm, misschien was ik iets te enthousiast, maar goed…
Okay, here we go!
‘Mensbeeld’, zeg je? Ja, laat ik eerst eens verhelderen wat dat is. Wikipedia zegt: “Een mensbeeld is een doordachte en samenhangende voorstelling van wat het betekent mens te zijn.” Daar doe ik het voor. Ik bedoel maar, wat het betekent om mens te zijn? Daar kan je wel wat avonden over filosoferen. Ik begrijp ondertussen waarom Rutger er een boek over heeft geschreven. Maar eerlijk is eerlijk, het mensbeeld boeit en triggert mij op zo’n wezenlijk niveau, zowel persoonlijk als professioneel, dat ik snap waarom de vraag bij mij terecht kwam. Ik wist niks over Democratisch Onderwijs toen ik, inmiddels drie jaar geleden, als ouder bij Vivere kwam aanzetten. Dat is nu wel anders. Maar toen ik het mensbeeld van Vivere las, was ik om. Ik dacht bij mezelf: “als je de moed hebt om dit als school aan te gaan en uit te dragen, dan heb je me”. Als mijn kids vanuit dit beeld naar zowel zichzelf als de ander leren kijken, dan prijs ik mezelf een gelukkig mens. Wat is dan dat mensbeeld van Vivere?
Ieder mens is uniek, heeft potentieel, is gelijkwaardig, draagt alle antwoorden in zichzelf en heeft een verlangen om zichzelf te worden.
In de arena
Iedere dag weer wordt er een beroep gedaan op staf en student, om met dit mensbeeld aan de slag te gaan. Als ik het lees, denk bij mezelf: “wat een helden!”. Want ik besef me ten diepste wat dit beeld van je vraagt in de dagelijkse praktijk, namelijk: moed en kwetsbaarheid. Ik moet gelijk denken aan wat Brené Brown schrijft in haar boek ‘Durf te leiden’: “Het gaat niet om de roeptoeters langs de zijlijn. De mensen die ertoe doen, zijn de mensen die de arena in gaan. Die zich blootgeven, op durven te staan, die dingen durven te dóen, in de wetenschap dat ze misschien jammerlijk af zullen gaan. De mensen die kwetsbaar durven zijn en moed tonen.” Dit bovenstaande schetst ze vanuit de inspiratie van een quote van Theodore Roosevelt, namelijk:
“Het is niet de criticus die ertoe doet; niet degene die ons erop wijst waarom de sterke man struikelt, of wat de man van de daad beter had kunnen doen. De eer komt toe aan de man die daadwerkelijk in de arena staat, wiens gezicht besmeurd is met stof, zweet en bloed; die zich kranig weert; die fouten maakt, die keer op keer tekortschiet… die, als het meezit, uiteindelijk de triomf van een grootse prestatie kent, en als het tegenzit, en hij faalt, in elk geval faalt terwijl hij grote moed heeft getoond.”
Vivere laat met haar mensbeeld zien wat het voor haar betekent om mens te zijn, zodat studenten, ouders en staf vanuit vertrouwen, een positief beeld, zonder oordeel, aanname of invulling in de arena kunnen gaan staan. Zonder de roeptoeters, zeg maar ;-). Elkaar kunnen steunen en uitdagen en met vallen en opstaan het beste uit onszelf te halen.
Wat levert dat mensbeeld ons op? Dat de student een steeds helderder beeld krijgt van: wie hij of zij in de kern is, wat hij of zij zelf wil, wat hij of zij kan en hoe hij of zij dat kan realiseren. Met een lach en een traan, soms wetend, soms niet wetend, soms vanuit frustratie, soms vanuit joy, maar altijd vanuit de schepende kracht die ons als mens uniek maakt. Daarmee maakt Vivere in mijn beleving de keuze om de ontwikkeling van de student centraal te stellen. In een tijd waar ontwikkeling vaak moet wijken voor resultaat.
En daarmee zegt Vivere: “we kiezen ervoor om:
- jou als uniek te zien, zodat we je niet met anderen hoeven te vergelijken;
- jouw potentieel vrij te maken, zodat je boven jezelf uit kunt stijgen;
- gelijkwaardigheid voorop te stellen, zodat jouw stem er toe doet;
- samen met jou je eigen antwoorden te vinden, zodat we niets voor je hoeven op te lossen;
- je verlangens en drijfveren serieus te nemen, zodat je niets anders hoeft te worden dan jezelf.”
Of we hier, zoals Rutger schetst, meer deugdzame mensen mee creëren, dat weet ik niet. Ik weet ook niet of deugdzaamheid een doel op zich is? Maar dat we hier werken aan zowel individuele als collectieve ontwikkeling, in een zelfgestuurd leerproces natuurlijk, staat voor mij buiten kijf.
Laten we dat vooral vanuit dit mooie mensbeeld blijven doen, vanuit verwondering en oprechte interesse en vanuit de vraag, niet vanuit de invulling.
Wijsheid begint met verwondering’
SOCRATES
Tot slot ter inspiratie: zo ziet het mensbeeld in werking eruit. We zien in dit korte filmpje: moed, kwetsbaarheid, de angst om te falen, vertrouwen, alle antwoorden in jezelf, het vrijkomen van potentieel, jezelf zijn, uniciteit en gelijkwaardigheid.
Pianiste Maria Joao Pires die het verkeerde stuk heeft ingespeeld:
